Chính chuỗi trận thất vọng trong quá khứ đó đã dẫn tới quyết định sa thải cựu HLV Ron Atkinson, đồng thời mở ra kỷ nguyên mới huy hoàng của Sir Alex Ferguson. Man Utd chỉ đứng thứ 11 ở mùa giải 1986-1987. Còn hiện tại họ đứng thứ mười, kém tới 13 điểm so với Chelsea - đội đầu bảng và là ứng cử viên số một cho chức vô địch Premier League mùa này. Sau mười vòng đấu, đội chủ sân Old Trafford mới thắng được ba trận và giành tổng cộng 13 điểm, đứng dưới cả một số CLB tầm trung. Van Gaal mới đây thừa nhận ông đã “ngu ngốc” khi từng nói với giới truyền thông rằng hãy đánh giá khả năng của ông sau chỉ khoảng ba tháng đầu dẫn dắt Man Utd. Cũng không có ai nghi ngờ về tài năng thực sự của một chiến lược gia từng thành danh ở một số nơi và gần đây đã dẫn tuyển Hà Lan giành vị trí thứ ba tại World Cup trên đất Brazil. Ông vẫn còn nhiều thời gian để có thể ghi dấu ấn riêng tại Old Trafford.
Dưới đây là những điểm đáng chú ý về Man Utd trong những tháng đầu dưới thời nhà cầm quân người Hà Lan.
Van Gaal vẫn vững niềm tin. Hiếm HLV nào trên thế giới tự tin và quyết đoán hơn Van Gaal. Cá tính đó giúp ông khẳng định được năng lực cầm quân và trụ vững trong cả những khi gặp nhiều khó khăn. Nếu người tiền nhiệm của ông là David Moyes nhanh chóng tỏ ra kém bản lĩnh và xuống tinh thần khi một đội bóng lớn như Man Utd liên tục phải đối mặt thách thức ở mùa giải trước, thì Van Gaal hiện tại vẫn tỏ ra rất mạnh mẽ trước áp lực và coi đó là môi trường rất tự nhiên với ông. Bất chấp khởi đầu bất lợi, HLV người Hà Lan vẫn tin rằng Man Utd của ông “đã ở gần, chỉ là chưa đủ quá gần” với sức mạnh hiện tại của Chelsea và Man City, sau trận hòa 1-1 với đội bóng của Mourinho và thất bại sát nút 0-1 trước đội đương kim vô địch hai tuần liên tiếp vừa qua.
Van Gaal là một người có uy tín, trung thực và luôn cởi mở trong các đánh giá của mình. Điều đó thể hiện trong cách ông nói chuyện với báo chí. Ông đã ca ngợi “sức mạnh tinh thần tuyệt vời” của các học trò trong trận gặp Man City, khi dâng lên gây sức ép mạnh mẽ để kiếm tìm bàn gỡ tới phút cuối trong thế chỉ còn 10 người trên sân vì thẻ đỏ của Chris Smalling, nhưng cũng không ngần ngại chỉ trích hành động của trung vệ người Anh là “ngu ngốc” trong tình huống bị đuổi khỏi sân.
Hàng loạt chấn thương cản trở sự tiến bộ. Nỗ lực của Van Gaal nhằm tái cấu trúc đội hình Man Utd sau những thất bại mùa trước dưới thời Moyes đã tiêu tốn của CLB khoảng 240 triệu đôla trong đợt chuyển nhượng hồi mùa hè. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng chấn thương khiến ông không thể nhanh chóng thiết lập bộ khung ổn định cũng như tạo dựng sức mạnh nền tảng cho đội bóng. Việc hậu vệ 25,5 triệu đôla người Argentina, Marcos Rojo, phải nằm cáng rời khỏi sân ở trận thua Man City sẽ là một đòn nặng nữa giáng vào Van Gaal. Trước đó, tiền vệ trung tâm 45 triệu đôla Ander Herrera cũng đã phải nghỉ thi đấu vì bị chấn thương nặng, trong khi hậu vệ trái Luke Shaw phải bỏ lỡ giai đoạn đầu mùa và tiền đạo Radamel Falcao cũng chưa thể trở lại thi đấu ở trận derby vừa xong. Thêm vào đó là các chấn thương của Phil Jones, Jonny Evans, trong khi tiền vệ trung tâm Michael Carrick chỉ mới trở lại thi đấu trận đầu tiên ở mùa giải năm nay. Thành tích khởi đầu của Van Gaal tại Man Utd cần được nhìn nhận trong bối cảnh này.
Đội hình vẫn mất cân bằng. Đội hình của Man Utd quá thiên về tấn công với nhiều cầu thủ sáng tạo và chất lượng, nhưng lại thiếu những hậu vệ và cả tiền vệ phòng ngự có bản lĩnh và khả năng để khóa chặt các lỗ hổng. Man Utd ở đầu mùa này giống như một ngôi nhà có mái đẹp, nhưng lại thiếu mất nền móng vững chắc. Angel Di Maria và Falcao đều là những tân binh tài năng đủ sức hỗ trợ tuyệt vời cho những Wayne Rooney và Robin van Persie, giúp hàng công của “Quỷ đỏ” trở thành mối lo ngại cho bất kỳ đối thủ nào. Nhưng tới giờ họ vẫn luôn ở trong tình trạng khẩn cấp phải tìm bằng được một trung vệ có khả năng chỉ huy hàng phòng thủ, và một tiền vệ phòng ngự có đẳng cấp cao để giúp đội hài hòa hơn giữa công và thủ.
Đã đến lúc thôi dùng bộ đôi hậu vệ người Anh? Chris Smalling và Phil Jones là những cầu thủ được cựu HLV Alex Ferguson kỳ vọng sẽ trở thành bộ đôi trung vệ trụ cột của Man Utd trong tương lai, dần đủ sức lấp khoảng trống lớn mà Rio Ferdinand và Nemanja Vidic bỏ lại sau khi chia tay CLB. Nhưng lúc này, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu Van Gaal dự định xây dựng tương lai cho Man Utd mà không có họ, bởi bộ đôi này không cho thấy được đẳng cấp mà hàng hậu vệ “Quỷ đỏ” cần phải có. Trên sân của Man City, Jones, 22 tuổi, lại phải vắng mặt vì chấn thương. Còn Smalling, 24 tuổi, bị đuổi khỏi sân vì hai lỗi thẻ vàng mà chính Van Gaal nhận xét là ngớ ngẩn.
Sơ đồ chiến thuật. Van Gaal tới Man Utd với quyết tâm ban đầu là áp dụng hệ thống 3-5-2 cùng biến thể của nó mà ông từng ưa dùng ở tuyển Hà Lan, nhưng sơ đồ đội hình đó hoàn toàn không hợp với thói quen thi đấu của các cầu thủ hiện tại ở Man Utd và hứng chịu thất bại ngay đầu mùa. Thảm bại 0-4 trên sân của MK Dons ở League Cup đã buộc HLV người Hà Lan phải quyết định trở về với hàng thủ gồm bốn người truyền thống. Tuy nhiên, với sự điều chỉnh này, Van Gaal vẫn liên tục phải đau đầu với hàng phòng ngự, bởi các chấn thương khi thì của Shaw, Evans và Jones, sau đó tới lượt Rafael. Sau trận derby Manchester, ông còn mất thêm Smalling (bị treo giò) và Rojo chấn thương nặng.
Bởi vậy, sẽ thật không công bằng khi ngay lúc này đánh giá đầy đủ về những ý tưởng và chiến thuật ưa thích của Van Gaal, trong hoàn cảnh ông chưa có trong tay đủ các cầu thủ mà ông mong muốn cho một số vị trí tại Man Utd. Ở đợt chuyển nhượng mùa đông sắp tới, Man Utd nhiều khả năng mang về một trung vệ chất lượng cao và một tiền vệ trung tâm tốt.
De Gea ở đẳng cấp thế giới. Một trong những điểm tích cực chính trong những tháng đầu Van Gaal ở Man Utd là phong độ đẳng cấp thế giới của thủ môn người Tây Ban Nha David De Gea. Thủ môn 24 tuổi này gia nhập sân Old Trafford từ Atletico Madrid với giá 27 triệu đôla, hồi tháng 5/2011. Ban đầu, anh tạo cảm giác là một thủ môn yếu đuối, thiếu thể lực thi đấu ở một giải đấu như Premier League. Nhưng giờ De Gea đã trở thành một trong những thủ môn hàng đầu ở giải Ngoại hạng, với khả năng phản xạ, sức bật và sức rướn đều rất tốt.
Trên sân của Man City, De Gea có pha cứu thua tuyệt vời trước cú dứt điểm của Jesus Navas, dũng cảm truy cản bóng ngay trước chân của Sergio Aguero, và từ chối nỗ lực của Stevan Jovetic… Anh ngày càng trở thành một thủ môn toàn diện, đang được Man Utd đàm phán gia hạn hợp đồng và nằm trong tầm ngắm của cả Real Madrid.
Man Utd có thực sự mạnh gần bằng Man City và Chelsea? Câu trả lời có lẽ là không, vào thời điểm này. Van Gaal hiểu rõ điều đó, nhưng cảm thấy rằng không nên công khai thừa nhận như thế trước dư luận.
Phải nhờ tới bàn gỡ ở phút bù giờ cuối cùng của Van Persie, Man Utd mới có được trận hòa suýt thua trước đội khách Chelsea. Trong khi đó Man City hoàn toàn xứng đáng với thắng lợi 1-0 ở trận derby mà họ chiếm thế áp đảo gần như suốt trận. Đúng là Man Utd đã thi đấu không tệ sau khi chỉ còn mười người trên sân do Smalling bị thẻ đỏ. Họ cũng gây được khó khăn cho Chelsea đang có phong độ rất cao. Van Gaal đúng khi khen ngợi tinh thần chiến đấu tới cùng của các cầu thủ trên sân của Man City, và có được một số cơ gội san hòa ở cuối trận. Nhưng Man Utd hiện nay chưa thể cùng đẳng cấp với Chelsea cũng như Man City.
Sẵn sàng đưa ra quyết định lớn. Van Gaal chưa bao giờ né tránh việc đưa ra các quyết định quan trọng tại sân Old Trafford. Một trong những việc lớn nhất ông đã làm ở Man Utd là chỉ định Wayne Rooney làm đội trưởng. Bởi trước đó nhiều dự đoán cho rằng ông sẽ lựa chọn Van Persie, đội trưởng của tuyển Hà Lan tại World Cup 2014, và là cầu thủ rất thân thiết với ông. Quyết định bổ nhiệm Rooney cho thấy sự tôn trọng của Van Gaal dành cho những cống hiến quan trọng của tiền đạo người Anh tại sân Old Trafford, đồng thời tránh không bị mang tiếng là quá ưu ái với chân sút đồng hương.
Còn quá sớm để khẳng định quyết định này chính xác hay không, và có góp phần mang lại thành công cho Man Utd hay không, nhất là khi Rooney đã phải nhận thẻ đỏ trực tiếp trong trận gặp West Ham ở đầu mùa và chỉ mới trở lại thi đấu sau mấy trận bị treo giò. Nhưng quan trọng là Van Gaal đã dũng cảm đưa ra quyết định đó.
Thời gian để hành động. Van Gaal hiểu rõ ông còn nhiều việc phải làm cho mục tiêu giành một vị trí trong top 4 khi kết thúc mùa giải này. Bù lại, ông cũng có rất nhiều thời gian trên sân tập Carrington để thu xếp ổn thỏa các kế hoạch. Man Utd không bận thi đấu ở đấu trường châu Âu mùa này, và cũng đã bị loại sớm khỏi League Cup. Giờ họ chỉ còn hai mục tiêu là Premier League và Cup FA.
Khi nào kỳ trăng mật sẽ kết thúc? Cùng thời kỳ này mùa trước, sau khởi đầu thất vọng với Moyes, Man Utd xếp thứ 8 với 17 điểm sau chiến thắng 3-1 ở sân của Fulham, kém đội đầu bảng khi đó là Arsenal 8 điểm. Nghĩa là kết quả mà Man Utd đạt được trong 10 vòng đầu ở mùa giải trước vẫn tốt hơn so với Man Utd của Van Gaal lúc này (13 điểm, chỉ bằng nửa số điểm của Chelsea). Moyes cũng chi tiêu khá khiêm tốn với chỉ 43 triệu đôla cho tiền vệ Marouane Fellaini từ Everton, trong khi Van Gaal cần tới 240 triệu đôla để tuyển mộ các tân binh hồi mùa hè và có lẽ còn cần thêm không ít để bổ sung trung vệ và tiền vệ ở kỳ chuyển nhượng mùa đông sắp tới.
Có chuyên gia cho rằng Van Gaal đã được ưu ái hơn khi cho tới giờ chỉ phải hứng chịu rất ít chỉ trích, và vẫn giữ được mối quan hệ tốt với các CĐV. Dư luận phản ứng có vẻ trái ngược như vậy đối với hai người kế nhiệm Ferguson, bởi ở cùng giai đoạn này mùa trước, Man Utd do Moyes dẫn dắt đã trải qua các thất bại theo cách rất bạc nhược: 0-1 tại Liverpool và 1-4 trước Man City. Hiện tại, Man Utd của Van Gaal ít ra cũng đã chiến đấu tới cùng khi gặp hai đội bóng lớn đầu mùa.
Với thái độ hiện tại của các CĐV cũng như ban lãnh đạo, kỳ trăng mật của Van Gaal với Man Utd chắc chắn sẽ kéo dài tới hết mùa giải hiện tại, trừ phi có cái gọi là thảm họa nào đó xảy ra giữa chừng.
Nguyễn Phát