Năm 1986, ở tuổi 26, Rafa Benitez (áo đỏ) khởi nghiệp cầm quân bằng cách gia nhập ban huấn luyện đội trẻ Real, Castilla
Benitez kinh qua nhiều cương vị trong hệ thống đào tạo trẻ của Real, và có thời điểm được đôn lên làm trợ lý cho HLV đội một Vincente Del Bosque ở chặng cuối mùa giải 1993-1994.
Từ năm 1995 đến 2001, Benitez tích luỹ kinh nghiệm với một loạt đội bóng nhỏ, có lúc thành công, có lúc thất bại, như Real Valladolid, Osasuna, Extremadura, Tenerife. Trong thời gian này, có hai lần, Benitez giúp các đội của ông thăng hạng, Segunda Liga lên La Liga, là Extreramadura (1998) và Tenirife (2001).
Valencia là đội bóng lớn đầu tiên trong sự nghiệp cầm quân của Rafa Benitez, khi ông nhận lời dẫn dắt CLB này từ hè 2001.
Benitez gặt hái thành công lớn với "những chú dơi", biệt danh của Valencia, khi đoạt hai chức vô địch La Liga (2002, 2004), và Cup UEFA (tiền thân của Europa League hiện nay, 2004).
Ba mùa giải dẫn dắt Valencia đã tôi luyện Benitez trở thành một chiến lược gia có phong cách làm việc tỉ mỉ. Ông tôn thờ triết lý bóng đá thực dụng, đề cao sự an toàn và lấy kết quả, chứ không phải tính cống hiến, làm kim chỉ nam.
Thành công ở Valencia là bước đệm đưa Benitez đến với Ngoại hạng Anh và CLB Liverpool trong hè 2004.
Giống thời ở Valencia, Benitez ngay lập tức gặt hái thành công trong mùa giải đầu tiên. Liverpool đăng quang ở Champions League 2005, sau trận chung kết mà các học trò của HLV người Tây Ban Nha làm nên màn ngược dòng thần thánh trước AC Milan.
Tại Liverpool, Benitez tiếp tục theo đuổi triết lý thực dụng, khắc khổ. Ông thậm chí còn thực dụng hơn cả Mourinho - đồng nghiệp nổi lên cùng thời và cũng lừng danh vì tôn thờ sự thực dụng. Tuy vậy, Benitez vẫn được các CĐV Liverpool xem như một vị thánh vì triết lý ấy giúp Liverpool tìm lại vầng hào quang.
Sau chiếc Cup vô địch châu lục đoạt được ở Istanbul, Benitez còn cùng Liverpool đoạt thêm Siêu Cup châu ÂU 2005, Cup FA và Siêu Cup Anh 2006.
Nhưng cuộc vui rồi cũng đến lúc tàn. Liverpool của Benitez đi vào thoái trào trong mùa 2009-2010, dẫn đến việc HLV này bị sa thải. Ông sau đó, được Inter trải thảm đỏ mời về kế thừa đội ngũ vừa cùng Mourinho làm nên cú ăn ba lịch sử - vô địch Champions League, Serie A và đoạt Cup Italy.
Benitez cùng Inter đoạt Siêu Cup Italy 2010 rồi đăng quang tiếp ở FIFA Club World Cup. Nhưng ông vẫn bị Inter sa thải ngay sau khi trở về từ giải vô địch thế giới cấp CLB. Bất đồng giữa Benitez với ban lãnh đạo trong việc tăng cường lực lượng được xem là nguyên nhân chính khiến HLV này phải ra đi.
Sau gần hai năm nghỉ ngơi, Benitez tái xuất khi được Chelsea bổ nhiệm làm HLV tạm quyền hôm 21/11/2012, thay vị tiền nhiệm bị sa thải Roberto Di Matteo.
Ông nhanh chóng siết lại đội ngũ Chelsea, để rồi giúp CLB kết thúc mùa giải 2012-2013 với chức vô địch Europa League, và cán đích thứ ba tại Ngoại hạng Anh, đủ điều kiện vào thẳng vòng bảng Champions League mùa kế tiếp.
Tuy nhiên, những thành tựu đó là không đủ để Benitez được Chelsea giữ lại làm HLV chính thức. Ông chủ Roman Abramovich của Chelsea không có ấn tượng tốt với phong cách thực dụng của Benitez.
Bị Chelsea ruồng rẫy, nhưng Rafa Benitez vẫn nhanh chóng có chỗ làm mới, khi nhận lời trở lại Italy làm HLV của Napoli.
Dù chưa thể thành công như kỳ vọng từ đội bóng miền nam Italy, Benitez cũng bổ sung vào bộ sưu tập danh hiệu của ông hai bức chiến quả nữa, là Cup Italy 2014 và Siêu Cup Italy cùng năm.
Sau khi sa thải Carlo Ancelotti vì mùa giải 2014-2015 trắng tay, Real đã nhắm Rafa Benitez làm người thay thế và bổ nhiệm ông vào hôm qua 3/6.
Đây là một động thái gây bất ngờ lớn của Real Madrid, bởi CLB này xưa nay vẫn luôn trung thành với tôn chỉ về lối chơi đẹp, cống hiến hoàn toàn đối lập với thứ bóng đá thực dụng mà Benitez theo đuổi.
Tuy nhiên, trong mắt chủ tịch Florentino Perez, Benitez dường như như là nhân vật phù hợp, biết cách khơi lại sức mạnh thể chất cũng như tinh thần của đội bóng, để mang đến cho Real một phương pháp huấn luyện tốt hơn.
Hợp đồng giữa Benitez với Real có hiệu lực trong vòng ba năm, đến hè 2018.
Phương Minh