Khu chung cư trên đại lộ Lênin ở quận Tây - Nam Matxcơva có gần 10 gia đình người Việt, chủ yếu là các hộ kinh doanh ở chợ Vòm. Bình thường việc ai nấy làm, sáng đi chợ sớm, tối về ăn uống vội vàng rồi đi nghỉ lấy sức. Thỉnh thoảng vào tối cuối tuần hay được ngày chợ nghỉ mới tụ tập ăn uống để hàng xóm láng giềng khỏi quên mặt nhau.
Nhưng trong mùa Euro năm nay thì khác hẳn. Tối nào các thành viên của đại gia đình người Việt cũng quây quần tại đây, vừa xem tivi vừa bình luận chuyện đời, chuyện người, vui vẻ và thân thiết.
Vào tối có trận đấu của đội tuyển Nga, cả xóm kéo lên đồi Chim Sẻ (trước đây là đồi Lênin) để cùng người Matxcơva ăn mừng chiến công của đội nhà. Gọi là "đi reo hò" nhưng có tổ chức chặt chẽ, chuẩn bị sẵn quốc kỳ Nga, champagne, pháo hoa và máy ảnh. Rồi hô khẩu hiệu gì cũng có sự chọn lọc chứ không tùy tiện, đơn giản và hay nhất vẫn là ba nhịp "Ra-xi-a!" (có nghĩa là "nước Nga").
Người Việt ở Matxcơva chia vui chiến thắng với đội tuyển Nga sau trận gặp Hà Lan. Ảnh: Quang Vinh. |
Vào đêm tuyển Nga gặp "cơn lốc da cam", vợ chồng anh chị Tân - Mơ đến phiên trực bếp. Món bồi dưỡng đêm đó là phở bò Hà Nội "xịn". Lịch trình được vạch sẵn là nếu đội Hà Lan thắng thì cả xóm ăn phở rồi ai về nhà nấy, tránh đến các địa điểm tập trung vui chơi ban đêm của thanh niên Nga, đề phòng các fan quá khích. Còn nếu đội Nga thắng thì tất cả lên đồi Chim Sẻ để chia vui với người dân Matxcơva sau đó mới quay về thưởng thức "phở Hà Nội".
Phương án hai trở thành hiện thực. Cà xóm nô nức như thể thứ "bóng đá tuyệt vời" mà họ vừa chứng kiến qua màn ảnh nhỏ là do đội tuyển Việt Nam thể hiện.
Anh Tân tâm sự: "Ở Nga gần 20 năm tôi mới thấy có một đêm vui hết mình như vậy. Giữa những người hâm mộ bóng đá Nga và Việt Nam không có khoảng cách nào hết. Toàn người xa lạ mà bắt tay, ôm vai, mừng vui cứ như thân thiết từ lâu". Chị Hồng tuyên bố "xanh rờn": "Ra chợ gặp người Nga nào yêu bóng đá thì trả bao nhiêu em cũng bán, thậm chí khuyến mại nửa giá luôn".
Tháng Euro cũng là thời gian mà những người có máu đỏ đen trong cộng đồng Việt ở Nga lấy cớ để "hết mình" đánh bạc với đường lăn của trái bóng.
Anh Toàn đang kinh doanh ở chợ Vòm cho biết: "Sau trận chung kết Đức - Tây Ban Nha sẽ có khối anh cụt vốn, có khi phải bán cả 'công' ấy chứ". "Công" ở đây là container dùng để bán hàng ở chợ Vòm, vào thời cực thịnh có giá chuyển nhượng lên tới vài ba trăm nghìn USD.
Theo lời giải thích của anh Toàn, năm nay mùa hè không nóng và nhiều mưa nên mặt hàng áo phông, quần soóc, áo mỏng phụ nữ bán chậm, nhiều người Việt không vào "vụ gặt" như mọi khi. Làm ăn không được như ý lại đúng dịp Euro nên không ít anh em chuyển sang "đầu tư" vào bóng đá. Những người có sẵn máu cờ bạc hoặc sống bằng nghề gá bạc thì khỏi phải nói, như cá gặp nước.
Tại một "ốp" (ký túc xá) của người Việt ở phía bắc Matxcơva, những người gom độ công khai tiếp thị. Ở Nga người Việt cài độ lớn mà nhẹ tựa lông hồng vì cơ nghiệp của cả một gia đình hay đại gia đình nằm gọn trong một "công" hàng, không dễ gì trốn chạy.
Đêm nào có trận đấu hứa hẹn kịch tính là cả ngày những người gom độ chạy như con thoi giữa các dãy "công". Cánh nam giới gặp dịp hàng ế rỗi việc hay túm tụm lại bàn tán với nhau về "cửa trên", "cửa dưới" hay chấp một trái, nửa trái.
Bây giờ trong một bộ phận cộng đồng, chuyện cá cược bia rượu, thết đãi theo kết quả trận đấu đã xưa rồi. Cá độ bằng "tiền tươi" với nhau cũng thưa thớt mà chuyển sang đánh qua mạng. Cũng theo lời anh Toàn, các chân rết gom độ cho một số đại gia để những người này "bắn" lên Internet, liên hệ với trùm cá độ quốc tế. Có người mỗi trận chơi cả chục nghìn USD.
Euro 2008 sắp kết thúc mà chưa có thông tin nào về các vụ trốn nợ, song anh Toàn cảnh báo: "Vỡ nợ thì không, nhưng gần gần như thế thì có đấy. Một loạt trận toàn 'kèo dưới' thắng mà người Việt chủ yếu lại bắt 'kèo trên'. Nhìn chung là cúng tiền cho trùm cá độ thôi".
Trong trận Nga - Hà Lan dù nhiều người trong cộng đồng ủng hộ đội "nhà" thì họ vẫn "bắt" Hà Lan vì đội này hơn hẳn về đẳng cấp. Sau trận này nhiều anh em quay ngược, đặt cược cho đội Nga trong trận gặp Tây Ban Nha. Anh V.L là một trong số rất nhiều người đã "xui" trong cả hai trận nói trên và một loạt trận khác. Gãi gãi bộ mặt phờ phạc vì lo lắng và mất ngủ, anh phân trần: "Thì những người làm ở chợ như chúng em còn có niềm vui gì nữa đâu. Hai năm mới có một lần".
Trần Quang Vinh (từ Matxcơva)